ڊاڪٽر مانجهيءَ جو ريسرچ جرنل ڪينجهر (2024ع) ۾ ڇپيل مقالو سنڌي ٻوليءَ جو وينجهار اساسي شاعر لطف الله قادري
https://sujo.usindh.edu.pk/index.php/Keenjhar/article/view/6828/4424
Showing posts with label classical-poets. Show all posts
Showing posts with label classical-poets. Show all posts
Friday, April 5, 2024
ڊاڪٽر مانجهيءَ جو ريسرچ جرنل ڪينجهر (2024ع) ۾ ڇپيل مقالو `سنڌي ٻوليءَ جو وينجهار اساسي شاعر لطف الله قادري´
Tuesday, October 24, 2023
لاکو پير - لطف اللہ (ڊاڪٽر محمد علي مانجهيءَ جو، سنڌي ادبي بورڊ جي ٽِماھي رسالي ’مھراڻ‘ نمبر 3/2023 ۾ ڇپيل تحقيقي مقالو)
لاکو پير - لطف اللہ
ڊاڪٽر محمد علي مانجهي
سنڌي ٻولي، ادب ۽ ادبي تاريخ ۾، خاص ڪري جن آڳاٽن شاعرن جو احوال ملي ٿو، انھن ۾ سومرن جي دور ۾ ڀٽن، ڀانن، چارڻن ۽ پوءِ اسماعيلي داعين جا گنان، تنھن کان پوءِ سمن جي دور جي ڪن شاعرن جن ۾ حماد جمالي ، اسحاق آھنگر، وسايي ڀٽري، مريد بلوچ ۽ ٻين شاعرن جي شاعري مان ڪن جو ھڪ يا ٻہ يا ڪن جا ڪي وڌيڪ بيت ملن ٿا. ايئن بہ ڪونھي تہ انھن شاعرن ڪو ھڪ يا ٻہ بيت ئي چيا ھوندا، سندن مليل انھيءَ ھڪ يا ٻن بيتن جي پڙھڻ سان انھن ۾ استعمال ٿيل ٻولي، فن ۽ سٽاءُ ۽ فڪري سگھ کي ڏسي معلوم ٿئي ٿو تہ ھو وڏا شاعر ھئا ۽ سندن ٻي بہ گهڻي شاعري ھوندي پر اھا ڪن سببن جي ڪري اسان تائين پھچي نہ سگهي. رڳو مختصر عرصي ۾ ارغوني ڪاھ، حملي، قبضي ۽ پوءِ ھفتن جا ھفتن ڦُرلُٽ، شھرن کي باھيون ڏيڻ، ھزارين ماڻھن کي قتل ڪرڻ ۽ وري بہ تڪڙو ئي سندن ڪرتوتن، نااھلي وغيرہ جي ڪري جڳ مشھور پورچوگيز ڌاڙيلن جو اچڻ ۽ سنڌ جي عظيم علمي مرڪز ٺٽي ۾ ھزارين ماڻھن جو قتل عام ڪرڻ ، سڄي شھر کي باھيون ڏيڻ، آسپاس جي علائقن ۾ بہ ساڳيو وحشت جو عمل ڪرڻ، ويندي ويندي لاھري جهڙي سھڻي ۽
Monday, March 13, 2023
شاھ لطيف جي شاعرئَ ۾ فڪر جي آزادي (ڊاڪٽر محمد علي مانجھي)
شاھ لطيف جي شاعرئَ ۾ فڪر جي آزادي
ڊاڪٽر محمد علي مانجھي
وڏو طالع تو، جيئن لڳين پير پنهون جي،
سسئي ان ستون کي رويو
رويو رو،
ويٺي هتِ م هو، هلين ته
هوت لهين.
( آبري 7 \ 7)
سنڌ ساڻيهه جو شاعر شاهه عبداللطيف ڀٽائي، اهو عظيم شاعر آهي، جنهن پنهنجي شاعريءَ ۾ ظاهري ۽ انسان جي اندروني آزاديءَ جو فڪر ڏنو آهي. هن انهيءَ آزاديءَ جو فڪر ڏنو آهي، جنهن سان سماج ۾ معياري تبديلي اچي سگهي. هن انهيءَ کي محسوس ڪيو ته گهڻن زمانن کان سنڌ نه رڳو غلاميءَ ۾ پيڙهجندي رهي آهي پر سنڌي سماج اندروني ۽ نفسياتي طرح غلام ۽ مونجهارن جو شڪار رهيو آهي. ڏٺو وڃي شاهه عبداللطيف ڀٽائي سنڌي سماج جي (هر لحاظ کان وڏي) بحراني دور ۾ پيدا ٿيو. تاريخ تي نظر وجهڻ سان معلوم ٿيندو ته سورهين عيسوي صديءَ ۾ سمن جي دور جي آخري حاڪم ڄام فيروز جي وقت ۾ ارغونن ۽ ترخانن سنڌ تي حملو ڪيو، دغا ۽ دوکي بازئَ سان هزارين ڪونڌر ڪهي ملڪ تي قبضو ڪري ظالمانه حڪومت مڙهي. ارغونن هٿان سنڌ جي هن فتح کي “خرابئ سنڌ” ڪوٺيندي، اُن زماني جي عالمن ان مان ابجد جي حساب سان سنڌ جي بربادئَ جي تاريخ (927هه موجب 1520ع) ڪڍي هئي. تاريخ معصومي ۽ ٻين تاريخي ڪتابن موجب يارهين محرم تي ارغونن جو لشڪر ٺٽي ۾ داخل ٿيو ۽ ويهين تاريخ تائين شهر کي لٽيندا ۽ قتل عام ڪندا رهيا. پوءِ لڳ ڀڳ مُني صدي ارغونن
Monday, June 22, 2020
لطيف جي شاعرئَ ۾ قرآني آيتن ۽ حديثن جو استعمال
لطيف جي شاعرئَ ۾ قرآني آيتن ۽ حديثن جو استعمال
ڊاڪٽر محمد علي مانجھي
Sunday, June 21, 2020
Friday, June 5, 2020
سچ وڏي شئي آهي
سچ وڏي شئي آهي
ڊاڪٽر
محمد علي مانجهي
 |
ڏات وڏي شئي ناهي،
پر سچ وڏي شئي آهي!
۽ جو
سچ مچائي،
سو مچ
وڏي شي آهي!
(اياز)
سنڌ جي عظيم
شاعر شيخ اياز جي سالگرهه جي موقعي تي آئون سڄي سنڌ، بلڪ سڄي دنيا ۾ رهندڙ انهن
سڀني ماڻهن کي مبارڪ ڏيندي تمام گهڻي خوشي محسوس ڪري رهيو آهيان، جيڪي شيخ اياز جا
مداح آهن. جن اياز کي سنڌي، اردوءَ ۾ پڙهيو آهي يا جن سندس ترجمن وغيره جو مطالعو
ڪيو آهي. آئون پڪ سان چوان ٿو ته شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ کان پوءِ شيخ اياز سڀ کان
گهڻو پڙهيو ويندڙ شاعر آهي. توڙي جو هو ڳايو به گهڻو ويو آهي پر کيس پڙهيو اڃان به
وڌيڪ وڃي ٿو.
Subscribe to:
Posts (Atom)