Sunday, October 25, 2020

ماهوار ڪلچرل هيريٽيج، مئي - جون 2011ع ۾ مشهور سنڌي گلوڪار، فنڪار ۽ اديب زرينا بلوچ تي ڊاڪٽر جو ڇپيل مضمون (زرينا بلوچ جي ورسئَ جي مناسبت سان)

ماهوار ڪلچرل هيريٽيج، مئي - جون 2011ع ۾ مشهور سنڌي گلوڪار، فنڪار ۽ اديب زرينا بلوچ تي ڊاڪٽر جو ڇپيل مضمون، زرينا بلوچ جي ورسئَ جي مناسبت سان

ڊاڪٽر محمد علي مانجهي


Sunday, October 11, 2020

صحبت جا سندِيان (بشير ٺينگي جي ياد ۾)

صحبت جا سندِيان
(بشير ٺينگي جي ياد ۾)

ڊاڪٽر محمد علي مانجهي


          ڪنھن ڪنھن ماڻهوءَ ۾ ايڏيون ته ڪرشماتي خاصيتون ۽ خوبيون هونديون آهن، جو هر ماڻهو ڏانهنئس ڇڪجي ويندو آهي. ساڻس ناتي تي فخر محسوس ڪندو آهي. بشير سچ پچ انهن ئي شخصيتن مان هو  جنھن ۾ اُهي خوبيون به هيون ۽ جنهن جي  ناتي تي فخر به ڪري سگهجي. هو منهنجي ننڍپڻ جي خاص دوستن مان ھو. فهم، فضيلت، نهٺائي، نوڙت، پيار، پنهنجائپ ۽ سچائي ته وٽس ڪمال جي هُئي. هن پنهنجي مختصر ڄمار ۾ جيڪي يادون ڇڏيون سي وسارڻ جهڙيون ئي ناهن. ڪاش! هو پنهنجي ڄمار اڃا ڪجهه ماڻي سگهي ها. اسان جي دوستي هاءِ اسڪول جي زماني ۾ تڏهن کان شروع ٿي، جڏهن آئون ستين درجي ۾ پڙهندو ھُئس ۽ بشير اچي ڇھين ۾ داخل ٿيو. با اخلاق، محنتي، ڪچهرين جو ڪوڏيو، سدائين مُرڪي ملندڙ ۽ ڳالهائيندڙ، بشير ننڍڙي ڄمار ۾ ئي ميچوئر ھو. شايد غربت ۽ حالتن کائنس ٻاراڻو تڪڙو ئي کسي ورتو ھو.

سچ سوديندڙ آريسر

 سچ سوديندڙ آريسر

ڊاڪٽرمحمد علي مانجھي

سنڌ جيڪي وڏا ۽ غير معمولي انسان پيدا ڪيا آهن، عبدالواحد آريسر انهن مان  هڪ اهڙو انسان هو، جنهن جو ڪو مثال ئي ڏيئي نٿو سگهجي. دنيا ۾ اهڙا ماڻهو ورلي پيدا ٿيندا آهن جن جو ڪو مثال ئي ڏيئي نه  سگهجي، آريسر  انهن مان  هڪ  هو. هو  هڪ گهڻ خوبيو ۽ منفرد انسان  هو. سچائي ۽ ثابت قدميءَ سان  قومي سياسي جدوجهد، فڪر، دانش، اڏولپڻو، منڊي وجھندڙ تقرير، اندر ۾ پيهي ويندڙ تحرير،  وسيع مطالعو، ڏاهپ،  سادگي، سچائي، سنڌي ٻوليءَ جي خوبصورت لفظن جو خزانو هجي يا انهن سون سريکن لفظن کي بنھ نفاست ۽ احترام سان استعمال ڪرڻ جو فن،  اهي سموريون خوبيون آريسر ۾ سمنڊ جي گهيرائي وانگر سمايل هيون. ها هُو هڪ قومي سياسي اڳواڻ هو، ان چٽي حقيقت کي هڪ پاسي رکي ڏسبو ته آريسر صاحب هڪ تاريخدان ۽ مفڪر هو.

Wednesday, September 2, 2020

ڪوي جماليات جو شاعر

ڪوي“ جماليات جو شاعر”

(سنڌي ادبي سنگت ڍوري ناري پاران 9 آڪٽوبر 1996ع تي ڪويءَ سان رچايل رهاڻ لاءِ لکيل)

”ڊاڪٽر محمد علي مانجهي“  

  

    جان سيبسٽن چيو  آهي ته: ”شاعري، سماج مان ڦُٽي نڪرندڙ سونهن آهي.“ ها، هن سماج مان ڦٽي نڪرندڙ سونهن سوڀيا، احساسن، اڌمن، پيڙائن وغيره جي سچي ۽ سهڻي اُپٽار به شاعريءَ ۾ ئي سُٺي نموني سان ٿئي ٿي. منهنجي خيال ۾ شاعري ڌرتيءَ جي سمورن لقائن، منظرن، عملن، احساسن، ڪيفيتن، ڪرت ڪار وغيره جو سچو ۽ سهڻو آواز آهي.

ڪنهن ڪيترو نه سچ چيو آهي ته: ”جيڪڏهن ڪنهن قوم جو مهذپڻو ڏسڻو آهي ته انهيءَ قوم جي شاعري پڙهي وڃي.“اهڙي ئي ڪنهن ڏاهي  هينئن به چيو آهي ته: ”جيئن ڪو ٻار مٽيءَ مان گهرڙا ٺاهيندو آهي ته شاعر لفظن مان احساسن جا گل اُڀاري انهن مان تازا هار ٺاهي ٿو جيڪي هو انسانذات کي آڇي ٿو.“

Saturday, August 15, 2020

غلام رباني آگرو: قلم جو بي تاج بادشاھ

غلام رباني آگرو: قلم جو بي تاج بادشاھ

ڊاڪٽر محمد علي مانجھي

qalam-jo-be-taj-badshah-ghulam-rabani-aagro-book-review-ddoor-bh-odha-supreen-by-dr-manjhi

جن اديبن ۽ ليکڪن سنڌي ٻوليءَ ۾ جديد سنڌي ادب جو بنياد وڌو، انهن ۾ غلام ربانيءَ جو نالو نمايان آهي. سائين ابراهيم جويو ۽ شيخ اياز جو ساٿي ناليوارو اديب ۽ محقق غلام رباني آگرو سنڌ جي انهن اديبن ۾ شمار ٿئي ٿو، جن جديد سنڌي ادب، خاص ڪري جديد سنڌي ڪهاڻيءَ جي شروعات ڪئي. ورهاڱي واري دور کان وٺي ڄمار جي آخري دور تائين يعني 2010ع تائين هو لڳاتار لکندو رهيو. منهنجي خيال ۾ اهڙا اديب اسان وٽ گهٽ آهن، جن لڳاتار ايترو لکيو ۽ وري سو به معياري لکيو. ڪهاڻيءَ کان سواءِ تحقيق ۾ به سندس نالو وڏو آهي، هن جنهن به موضوع تي قلم کنيو. اُن سان واهه جو نڀايو. پوءِ اهو سنڌ جي قلندر شهباز تي هجي، روضي ڌڻي تي هجي، مخدوم معين ٺٽويءَ تي هجي يا ڪنهن ٻئي موضوع تي. مون هڪ ڀيري 2009ع ۾ قلندر جي ميلي جي موقعي تي ثقافت کاتي پاران ٿيندڙ ادبي ڪانفرنس جي دعوت جو خط ڪارڊ موڪلڻ کان پوءِ ساڻس فون رستي ڳالهايو ۽ ميلي ۾ ٿيندڙ ادبي ڪانفرنس ۾ شرڪت جي دعوت ڏني. پاڻ وراڻيائين ته: ”کيس ڪارڊ ملي چڪو آهي، پر سندس طبيعت خراب هئڻ ڪري، هو اچي نٿو سگهي.“ 

Thursday, August 6, 2020

سڀ ڪجھ تنهنجي نانءُ ! (نظم)

ڊاڪٽر محمد علي ”مانجھي“

https://peghamesindh.blogspot.com/2020/08/sabh-kujh-tunhnjy-naan-poetry-by-dr-manjhi.html

سڀ ڪجھ تنهنجي نانءُ!

منهنجو سڀ ڪجھ تنهنجي نانءُ!

منهنجي جيون جو هر پل تنهنجي نانءُ!

منهنجي جيڪا گذري، سا ڪيئن گذري،

منهنجا سارا غم، دک، درد، اداسيون،

تڙپائيندڙ تنهائيون،

منهنجون ساريون رولاڪيون،

لوڪ - ڌڪارون،

طعنا ۽ تنڪا،

وِک وِک تي وڍَ هزارين،

رتو رت سموريون راهون،

زخمي زخمي منهنجون آهُون،

۽ دل منهنجي داهون داهون،

پَل پَل جي پيڙا ۽ گھاؤَ گھڻيرا،

منهنجون ساريون محروميون،

۽ جڳ جون تلخيون ۽ تذليلون،

منهنجي ماضئَ کي ڏي ڇڏي!!

منهنجو اڄ، سڀاڻي تنهنجي نانءُ!

 سماڻي جواڻي تنهنجي نانءُ!

Wednesday, August 5, 2020

موج ڏئي مانڌاڻ ڪري وڃ! (غزل)

موج ڏئي مانڌاڻ ڪري وڃ! (غزل)

مانجھيشاعري:

ڪتاب: مڪلي ۽ مانجھي
mouj-dai-maandaan-kry-wanjj-ghazal-poetry-of-dr-manjhi

Tuesday, August 4, 2020

دانائئَ جي دوزخ ۾ (وائي)

دانائئَ جي دوزخ ۾ (وائي)

مانجھيشاعري:

ڪتاب: مڪلي ۽ مانجھي
danaai-ji-dourakh-mein-vaai-poetry-of-dr-manjhi


Thursday, July 30, 2020

هي زمين آسمان جا لِيڪا! (غزل)

هي زمين آسمان جا لِيڪا! (غزل)

شاعري: محمد علي مانجھي

ڪتاب: جھڙي سج ڪڪور

Tuesday, July 28, 2020

عاشقئَ جو سبب ڇا ٻڌائجي! (غزل)

عاشقئَ جو سبب ڇا ٻڌائجي! (غزل)

مانجھيشاعري:
ڪتاب: جھڙي سج ڪڪور

Poet: Dr Muhammad Ali Manjhi, Book: Jharri Sijj-a Kakkor

تون ڪِرڻن جو ساگر آهين (غزل)

تون ڪِرڻن جو ساگر آهين  (غزل)

مانجھيشاعري:
ڪتاب: جھڙي سج ڪڪور

Poetry: Dr Muhammad Ali Manjhi, peghamesindh.blogspot.com

Monday, July 27, 2020

نجي ۽ سرڪاري اسڪولن ۾ سنڌي ٻولي پڙهائڻ لاءِ مانوارن هيڊماسترن ۽ ايڊمنسٽريٽرز ڏانهن لکيل خط


نجي ۽ سرڪاري اسڪولن ۾ سنڌي ٻولي پڙهائڻ لاءِ مانوارن هيڊماسترن ۽ ايڊمنسٽريٽرز ڏانهن لکيل خط/گذارش

ڊاڪٽر محمد علي مانجھي
letter-for-necessary-inclusion-of-sindhi-language-in-syllabus-by-dr-manjhi
 مانوارا هيڊ ماستر/ پرنسپل/ايڊمنسٽريٽر
پرائمري/هاءِ اسڪول/ ڪاليج ...................

عنوان:   نجي ۽ سرڪاري  پرائمري اسڪولن، هاءِ اسڪولن، هائير سيڪنڊري اسڪولن ۽ ڪاليجن ۾ سنڌي پڙهائڻ  جي سلسلي ۾ مالڪن ۽ سربراهن کي  گذارش

مانوارا سائين،
      هر قوم جي هر فرد کي پنهنجي مادري ٻولئَ ۾ تعليم حاصل ڪرڻ جو پورو پورو حق آهي. ايئن  ئي سنڌي قوم جي هر فرد کي نه رڳو پنهنجي مادري ٻولئَ ۾ تعليم حاصل ڪرڻ جو حق آهي، پر سنڌي ٻولئَ کي قومي ٻولئَ جو درجو حاصل هئڻ جو به پورو حق آهي. اهڙيءَ ريت ملڪ جي هر صوبي ۾ اُتي جي ٻولئَ کي قومي ٻولئَ جو درجو هئڻ انتهائي ضروري آهي. آءُ ڪنهن به ٻولئَ خلاف نه آهيان. منهنجي خواهش آهي ته هتي بلوچي، سنڌي، سرائيڪي، پنجابي ۽ پشتو ٻولين کي قومي ٻولئَ جو درجو ملڻ گھرجي. ان کانسواءِ اردو ۽ انگريزي ٻوليون اسان وٽ اڳ ئي رائج آهن. اها هڪ حقيقت آهي ته سنڌ جي ترقيءَ جو دارومدار سٺي تعليم تي آهي. اها وقت جي صدا پڻ آهي.